Malta tanio, na spokojnie i bliżej natury? Oto Gozo, jej "młodsza siostra"

Malta staje się jednym z wakacyjnych hitów wśród turystów z  Polski. W 2022 Polacy byli jedną z pięciu nacji najczęściej odwiedzających wyspiarski kraj. Przez cały ubiegły rok do małego państwa przybyło ponad 2,33 mln gości z całego świata. To wynik lepszy od tego, jakiego się spodziewano. 

Zaskoczenie sprawili między innymi właśnie Polacy. W 2022 na Maltę przyjechał nas ponad 143 tys., chociaż pierwotnie zakładano, iż turystów z Polski będzie ok. 130 tys. Dla porównania w 2019 roku Maltę odwiedziło 104 tys. turystów z Polski. 

Co więcej nasz kraj znalazł się pierwszej piątce państw, z których w 2022 przybyło najwięcej osób. - Podczas dwuletniej pandemii nasz sektor turystyczny był na pierwszej linii frontu - komentuje John Mary Attard, dyrektor regionalnego biura Malta Tourism Authority w Warszawie. 

- Liczba turystów z Polski, którzy odwiedzili Maltę w zeszłym roku, pokazuje nam, iż warto inwestować w nowe kierunki - przyznaje. - Polacy lubią podróżować po świecie i poznawać nowe kraje, niemalże przez cały rok. Uwielbiają także powracać na Maltę, jak również zarażać miłością do niej swoich najbliższych. Dążymy do tego, aby Malta stała się dla nich turystyczną destynacją przez cały rok.

Nadal jednak większość turystów spędza czas głównie na największej z wysp archipelagu Malty. Należy bowiem wiedzieć, że Malta to nazwa odnosząca się zarówno do kraju, jak i grupy siedmiu wysp, z czego zamieszkane są trzy: Malta, Gozo i Comino. Na tej ostatniej mieszka obecnie... dwoje ludzi. 

Na Gozo mieszkańców jest nieco więcej, bo ok. 40 tys. To druga co do wielkości wyspa archipelagu, uważana za spokojniejszą “siostrę" największej i najludniejszej Malty. Ale jej wyciszona, czasem wręcz senna atmosfera nie oznacza, że jest nieciekawa. Na Gozo jest mnóstwo miejsc wartych zobaczenia i atrakcji.

Turyści odwiedzający Maltę najczęściej traktują mniejszą wyspę jako jednodniową atrakcję, przyjeżdżając jedynie na szybką wycieczkę objazdową po najpopularniejszych atrakcjach. Na Gozo warto jednak poświęcić zdecydowanie więcej czasu. Zatrzymać się na jedną lub kilka nocy i poczuć jej niepowtarzalny klimat.

Jej mieszkańcy z dumą mówią o tym, że ich mała ojczyzna to oaza spokoju, którego ich zdaniem próżno szukać na Malcie, szczególnie w sezonie wakacyjnym. Patrząc zupełnie obiektywnie Gozo jest także tańsze, dziksze, a odległości pomiędzy najważniejszymi obiektami turystycznymi i miejscowościami są zdecydowanie mniejsze.

Jednocześnie baza noclegowa jest dość dobrze rozbudowana. Znajdziemy tam zarówno wysokiej klasy hotele, jak należący do znanej sieci Kempinski w miejscowości San Lawrenz, oraz liczne prywatne apartamenty, pensjonaty i pokoje do wynajęcia. 

Na Gozo zasmakujemy także maltańskiej kuchni. Wystarczy udać się do jednej z lokalnych restauracji w Victorii, Xlendi lub Marsalforn. Szczerze możemy polecić również wszelkie miejsca z jedzeniem na wynos - zarówno pastizzerie z wypiekami na ciepło, jak i kafejki z lokalnymi kanapkami ftira.

Czytaj także: Malta: Praktycznie informacje. Co zobaczyć, kiedy jechać, na co uważać?

Wyspa była zamieszkana już w okresie neolitu, około pięć tys. lat temu. W okolicy miejscowości Xaghra znajdują się pozostałości najstarszych wolnostojących budowli świata - Megalityczne Świątynie Ggantija, datowane na około 3600 lat p.n.e.

W czasach starożytnych, Gozo było zamieszkane przez Fenicjan, Kartagińczyków, Rzymian i Bizantyjczyków. W IX wieku n.e. zostało podbita przez Arabów, którzy władali archipelagiem przez kolejne 220 lat. W XII wieku Gozo zajęli Normanowie, a wyspa stała się częścią Królestwa Sycylii.

Czasy średniowiecza to burzliwy okres w historii Gozo, które było często atakowane przez piratów. W 1551 roku wyspę złupiła turecka flota, porywając wielu mieszkańców jako niewolników. Po tym wydarzeniu stacjonujący dotychczas jedynie na Malcie rycerze zakonu św. Jana przysłali zbrojną ekspedycję i wzięli Gozo siłą.

W czasie II wojny światowej, miejsce to było strategicznym punktem obrony dla aliantów jako baza wypadowa dla lotnictwa, które atakowało niemieckie i włoskie statki na Morzu Śródziemnym.

W 1964 roku Malta uzyskała niepodległość od Wielkiej Brytanii, a Gozo stało się częścią niepodległego państwa maltańskiego.

Czytaj dalej: Najtańsze all inclusive na wakacje 2023. Gdzie za mniej niż 3 tys. zł?

Tym, co jest znamienne dla Gozo i odróżnia je od Malty to fakt, iż zdecydowana większość atrakcji jest darmowa. Zazwyczaj miejsca warte zobaczenia to naturalne formacje, stare rybackie wioski lub zabytki z czasów zakonu św. Jana. Obiekty, do których wstęp jest biletowany to głównie muzea i prehistoryczne świątynie. Koszt wejścia jest jednak nieduży. Najważniejsze miejsca, które warto odwiedzić na Gozo to:

Cittadella - znajdująca się w największym mieście wyspy, Victorii, zabytkowa forteca z XVII wieku, z której rozciąga się prawdopodobnie najlepszy widok na całą wyspę. Wewnątrz znajdują się umocnienia i pozostałości z budynków mieszkalnych sprzed najazdu Arabów w 1551. Zachowana w bardzo dobrym stanie, dostępna dla zwiedzających za darmo.

Ggantija - megalityczne świątynia, będąca najstarszą wolnostojącą budowlą świata, starszą nawet niż słynne Stonehenge, datowana na około 3600 lat p.n.e.

Blue Hole, Inland Sea, Dwejra Bay - jedne z najpopularniejszych miejsc na Gozo, wszystkie trzy znajdują się bardzo blisko siebie. Blue Hole to naturalne zagłębienie w morskim dnie, cenione przez miłośników nurkowania i snorkelingu. Niegdyś tutaj właśnie stało słynne Azure Window, które posłużyło chociażby jako sceneria w serialu Gra o Tron. Jednak w 2017 roku potężny sztorm zniszczył formację skalną. Tuż obok podziwiać można Inland Sea, osobliwą zatokę oddzieloną od morza skalnym nabrzeżem. Wystarczy kilka minut spaceru, aby znaleźć się nad malowniczą zatoką Dwejra Bay. Po drodze znajduje się też zabytkowa wieża Dwejra Tower. 

Wied il-Mielah - most skalny na północnym wybrzeżu, budową przypominający słynne Azure Window. Nieopodal rozciąga się piękny skalisty wąwóz i wysokie, skaliste wybrzeże z majestatycznymi klifami.

Xaghra - piękna wieś nieopodal Ggantija, w której znajduje się Xaghra Stone Circle, prehistoryczna budowla megalityczna.

Ramla Bay - piaszczysta plaża z ciepłą, turkusową wodą, idealna do relaksu i uprawiania sportów wodnych.

Muzeum Archeologiczne w Victorii - chyba najważniejsze muzeum na wyspie z ciekawymi zbiorami prehistorycznymi, rzymskimi, bizantyjskie i arabskie.

Marsalforn - rybacka wioska z pięknymi plażami i przystanią.

Panwie Solne (Salt Pans) - starożytny wynalazek z czasów Imperium Rzymskiego, wykute w skale zagłębienia do zbierania i odsuszania morskiej soli, używane do dzisiaj.

Xlendi - nadmorska, rybacka miejscowość z plażą, zjawiskowymi klifami, wieżą obronną z czasów rycerzy zakony św. Jana i grotą Karoliny.

Klify Sanap i klify Ta Cenc - jedne z najpiękniejszych klifów na wyspie.

Gharb - urocza wieś z katedrą św. Dymitra i malowniczymi, wiejskimi krajobrazami.

Gozo to nie tylko miejsce pełne wspaniałych widoków, pejzaży idealnie nadających się jako tło do instagramowej fotki czy zabytków o bogatej historii. Wyspa wręcz usiana jest ścieżkami rowerowymi i szlakami do pieszej wędrówki. Niewiele na niej ośrodków miejskich, toteż łatwo o kontakt z naturą i ciszę. Trasy rowerowe umożliwiają zwiedzanie pięknych miejsc wzdłuż wybrzeża, wiosek, zabytkowych ruin i malowniczych krajobrazów. 

Kilka najważniejszych ścieżek rowerowych na Gozo:

Victoria - Marsalforn: rozpoczyna się w stolicy wyspy - Victorii, prowadzi przez wioskę Ta 'Dbiegi, Dolinę Ghasri, i kończy się w Marsalforn. Trasa ta oferuje widoki na wiejskie krajobrazy i klify wzdłuż wybrzeża.

Marsalforn - San Blas: łatwa trasa prowadzący do plaży San Blas, jednej z najpiękniejszych na Gozo. 

Victoria - Xaghra: prowadzi przez wieś Gharb i Xewkija. Kolejny łatwy i malowniczy szlak, idealny dla początkujących rowerzystów.

Nadbrzeżna ścieżka rowerowa: prowadząca wzdłuż wybrzeża, oferując piękne widoki na Morze Śródziemne i klify. 

Warto pamiętać, że na Gozo, tak jak na Malcie, obowiązuje ruch lewostronny, a niektóre trasy rowerowe mogą być wymagające ze względu na pagórkowaty teren i wąskie drogi. Przed rozpoczęciem jazdy na rowerze na Gozo warto sprawdzić warunki pogodowe oraz upewnić się, że posiada się odpowiednie wyposażenie ochronne, w tym kask i odblaski.

Jedyną drogą, by dostać się na Gozo jest prom z Malty. Do niedawna jedyna linia kursowała z miejscowości Cirkewwa na Malcie do wioski Mgarr na Gozo. Funkcjonuje ona do dzisiaj, przez całą dobę. W zależności od pory roku i dnia prom płynie co pół godziny lub godzinę, a droga między wyspami zajmuje mu około 20-25 minut.

Prom przewozi pasażerów poruszających się pieszo, jak również samochody, motocykle czy skutery. Koszt przeprawy bez pojazdu to 4,65 euro w obie strony. Uwaga: Nie ma możliwości zakupu biletu tylko w jedną stronę, opłatę trzeba uiścić już na Malcie lub online. Bilet sprawdzany jest dopiero w drodze powrotnej.

Od jakiegoś czasu uruchomiono także drugą linię - szybki prom ze stolicy Malty, Valletty. Koszt przeprawy w jedną stronę to 7,50 euro dla dorosłych, 3 euro dla dzieci w wieku 4 do 7 lat. Dzieci w wieku 3 lat i mniej podróżują za darmo.