Malta: Praktycznie informacje. Co zobaczyć, kiedy jechać, na co uważać?

Mała, niepozorna wyspa na południe od Sycylii, leżąca dalej na południe niż stolica Tunezji, Tunis, pośrodku Morza Śródziemnego stała się jednym z naszych ulubionych kierunków wakacyjnych. 

Popularność Malty wynika między innymi z wielu tanich połączeń - budżetowe linie lotnicze oferują bezpośredni przelot na wyspę z kilku polskich miast, często w bardzo niskiej cenie. Do tego dochodzi pewna pogoda praktycznie przez cały rok.

Ale jak to bywa z wieloma miejscami na świecie, warto wiedzieć kilka rzeczy, zanim wybierzemy się na Maltę. Niektóre z nich mogą nas bowiem zaskoczyć. Co zabrać ze sobą, lecąc na Maltę? Jaka waluta obowiązuje w kraju? Czy na Malcie jest bezpiecznie?

U niektórych to pytanie może wywołać uśmieszek politowania, lecz nie dla każdego położenie Malty jest oczywistą sprawą. Większość kojarzy fakt, iż wyspa należy geograficznie do Europy, ale prawdopodobnie część miałaby problem ze wskazaniem jej na mapie.

Malta to w zasadzie archipelag siedmiu wysp, z których zamieszkałe są trzy. Największa z nich nazywa się dokładnie tak samo, jak kraj, czyli Malta. Powoduje to czasem pewną dezorientację, szczególnie, gdy mówimy o innych wyspach. Mylenie tych dwóch pojęć nie jest wielkim nietaktem, ale warto o tym pamiętać, by uniknąć nieporozumień.

Archipelag położony jest na południe od Półwyspu Apenińskiego i Sycylii, na wschód od Tunezji. Państewko to ma powierzchnię 316 kilometrów kwadratowych, czyli mniej więcej tyle, co Kraków. W jego skład wchodzi kilka wysp. Zamieszkałe są trzy z nich, z czego na jednej zameldowanych jest zaledwie... trzech mieszkańców. Pozostałe dwie: Maltę i Gozo zamieszkuje odpowiednio około 460 tys. i 30 tys. ludzi.

Przed pandemią Maltę odwiedzało prawie 3,5 mln turystów rocznie. Biorąc pod uwagę półmilionową populację kraju, liczba ta naprawdę robi wrażenie. Wyspy cieszą się tak dużą popularnością ze względu na różnorodność atrakcji, jakie oferują. 

Coś dla siebie znajdą tu zarówno miłośnicy historii, poszukiwacze zapierających dech w piersiach widoków, malowniczych miasteczek, dziewiczych pieszych szlaków, jak i ci, którzy chcą spędzać czas na plaży, w nadmorskich kurortach, a wieczorem zaczerpnąć towarzyskich rozrywek.

Plaże na Malcie mają typowo śródziemnomorski charakter - skaliste, wyżłobione przez morze wybrzeża i krystalicznie czysta woda. Nie znajdziemy tutaj dużo piasku, ale pejzaże rekompensują to z nawiązką. Dodatkowo nadmorskie skały w wielu miejscach tworzą naturalne zbiorniki, wykorzystywane jako kąpieliska. Niektóre hotele posiadają swoje prywatne skrawki nad wodą, ale generalnie plaże na Malcie są darmowe.

Przeczytaj także: Gozo. Ostatni skrawek raju w Europie?

W samej tylko stolicy Malty, Valletcie, znajduje się 320 zabytków. Tym samym jest to stolica o największym zagęszczeniu historycznych obiektów na świecie. Na wyspach zdecydowanie jest co zobaczyć. Ułatwieniem są niewielkie rozmiary kraju. Nawet jeżeli podróżujemy jednym z miejskich autobusów, droga do najdalszego zakątka nie powinna zająć nam dłużej niż dwie godziny. 

Lato nie jest odpowiednią porą do zwiedzania Malty. Gorące powietrze znad północnej Afryki i mocne słońce sprawiają, że żar niemal leje się z nieba i jedyne miejsce, gdzie można komfortowo spędzić czas to plaże lub przyhotelowe baseny. Jeśli chcemy zobaczyć coś więcej, lepiej udać się tam zimą, wczesną wiosną lub późną jesienią.

Dzięki temu mamy możliwość obejrzenia wszystkich interesujących nas miejsc. Te dzielą się zasadniczo na dwie grupy: obiekty historyczne i naturalne. Te pierwsze to bogato zdobione kościoły, imponujące fortece, będące pozostałością po kilkusetletnim panowaniu zakonu Joannitów, liczne muzea czy megalityczne świątynie sprzed tysięcy lat. 

Do tych drugich zaliczają się punkty widokowe, piesze szlaki i przede wszystkim klify otaczające wyspy, przyciągające tłumy turystów, pragnących zrobić pamiątkowe zdjęcie.

Jako iż Maltę z każdej strony otaczają wody Morza Śródziemnego, istnieje wiele możliwości zwiedzania jej z pokładu statku wycieczkowego lub łodzi. Na każdym kroku znajdziemy oferty lokalnych przewoźników, którzy za opłatą zabiorą nas na przejażdżkę lub zapewnią transport z jednego miejsca do drugiego. 

W kraju funkcjonuje także sieć promów, kursujących pomiędzy Maltą i Gozo (zarówno z północnego krańca wyspy Malta, jak i ze stolicy, Valletty), Maltą i Sycylią, a także pomiędzy miastami Sliema, Valletta i Cospicua (nazywa też Bormla)

• Konkatedra św. Jana, Valletta
• Megalityczne świątynie Hagar Qim i Mnajdra
• Dawna stolica Malty, Mdina
• Pałac Wielkiego Mistrza, Valletta
• Kompleks świątyń Hal Salfjeni Hypogeum, Paola
• Fort Saint Angelo, Birgu
• Casa Rocca Piccola, Valletta
• Cittadella, Victoria (Gozo)
• Świątynie Gganija (Gozo)
• Fort Rinella, Kalkara
• Katedra św. Pawła, Mdina
• Katakumby św. Pawła i św. Agaty, Rabat
• Panwie (bądź Panewy) Solne, Gozo
• Sanktuarium Wniebowzięcia Matki Bożej Rotunda, Mosta
• Wieża św. Agaty, znana też jako Czerwony Fort
• Zatoka w wiosce rybackiej Marsaxlokk
• Ogrody Barrakka, Valletta

• Muzeum Archeologiczne, Valletta
• Narodowe Muzeum Sztuk Pięknych, MUŻA, Valletta
• Muzeum Morskie, Birgu
• Narodowe Muzeum Wojny, Valletta  
• Malta at War, Birgu
• Kompleks wojenny Lascaris, Valletta
• Muzeum Klasycznych Samochodów, St. Paul’s Bay
• Muzeum Historii Naturalnej, Mdina

• Blue Hole i Zatoka Dwejra, Gozo (nieopodal znajdował się niegdyś jeden z symboli maltańskich pejzaży, Azure Window, formacja skalna uległa jednak zniszczeniu podczas sztormu w 2017.
• Wewnętrzne Morze, Gozo
• Klify Dingli
• Blue Grotto
• Zatoka w Xlendi, Gozo
• Golden Bay
• Blue Lagoon, Comino
• Zatoka św. Pawła
• St. Peter’s Pool
• Wybrzeże Xrobb l-Ghagin

Przeczytaj także: Słoneczne ferie last minute: Malta, południowa wyspa klifów

Walutą obowiązującą na Malcie jest euro. W większości miejsc zapłacimy kartą, choć są i takie, gdzie przyjmowana jest jedynie gotówka. Tę drugą warto przywieźć ze sobą - w kraju nie ma zbyt wielu kantorów. Jeśli chcemy wyjąć gotówkę z bankomatu, należy wybierać tylko te należące do banków jak Bank of Valletta czy HSBC. Uwaga na liczne, znajdujące się niemal na każdym kroku prywatne ATM Euronet, tam naliczana jest duża prowizja.

Ceny na Malcie wzrosły przez ostatnie zawirowania spowodowane inflacją i kryzysem wywołanym napaścią Rosji na Ukrainę. Niektóre produkty i usługi są nawet dwa razy droższe niż jeszcze kilka lat temu. Na pewno poza sezonem ceny noclegów są bardzo niskie, nawet jak na polskie standardy. Szczególnie wakacyjne kurorty obniżają ceny, chcąc przyciągnąć odwiedzających.

W miarę tani jest także transport. Najbardziej budżetową opcją jest korzystanie z miejskich autobusów, które jeżdżą zarówno na wyspie Malta, jak i na Gozo. Można kupować jednorazowe bilety, bądź zakupić w licznych punktach kartę na więcej przejazdów. Inną możliwością jest wynajęcie samochodu lub skutera. Ewentualnie można skorzystać także z aplikacji oferującej usługi taksówkarskie.

Polskiego turystę uderzą na pewno po kieszeni ceny w restauracjach i wejścia do muzeów. Pełny obiad z napojem dla dwóch osób to koszt co najmniej 200 - 250 złotych. Jeśli nie mamy potrzeby stołowania się w drogich lokalach, można zaglądać do tradycyjnych maltańskich pastizzeri na lokalny przysmak pastizzi - francuskie ciasto wypełnione ricottą lub pastą z groszku (są też opcje z kurczakiem lub sardynkami, mają one jednak mało wspólnego z kulinarną tradycją kraju). Bardzo popularne są także kanapki ftira - konieczne należy spróbować tej z tuńczykiem, czy owoce morze serwowane na wynos.

Na koniec kilka tematów, o których warto pamiętać, udając się na Maltę po to, by nie doświadczyć niemiłego zaskoczenia. Pogoda na wyspach bywa dość surowa jak na nasze warunki - możemy spodziewać się silnego wiatru, zwłaszcza w zimniejszych miesiącach, który potrafi mocno dać się we znaki, jeżeli nie weźmiemy ciepłych ubrań. Z drugiej strony na Malcie przez 300 dni w roku świeci słońce. Oznacza to, że od kwietnia do października niemal koniecznością jest odpowiednie nakrycie głowy, okulary przeciwsłoneczne i ochrona skóry.

Malta przez wiele dekad była kolonią brytyjską. Konsekwencją tego jest nie tylko angielski jako język urzędowy czy spora liczba turystów z Wielkiej Brytanii. Kontakty dostosowane są do brytyjskich wtyczek typu G, koniecznie jest więc zaopatrzenie się w przejściówkę, jeśli chcemy podpiąć jakikolwiek sprzęt z naszego kraju (można kupić ją na miejscu). 

W kraju obowiązuje ruch lewostronny. Jest to niezwykle ważne podczas poruszania się wypożyczonym samochodem lub skuterem, ale także w orientacji w terenie, odnajdywaniu odpowiednich przystanków autobusowych czy patrzeniu na jezdnię podczas przechodzenia.

Na Malcie jest bezpiecznie. Pomimo sporadycznych incydentów, kraj ma jeden z najniższych współczynników przestępczości na świecie. Nie oznacza to rzecz jasna, że powinniśmy tracić czujność i celowo wystawiać się na działania kieszonkowców. Uważać należy także na drogach, ruch uliczny w kraju bywa bowiem niezwykle chaotyczny, a mili z natury maltańczycy często za kółkiem tracą głowę.