Zapalenie dróg żółciowych
Stan zapalny przewodów odprowadzających żółć z wątroby do dwunastnicy zawsze jest sygnałem alarmowym. Schorzenie ma charakter przewlekły i powoduje groźne powikłania, m.in. zapalenie wątroby i jej włóknienie (marskość).
Następstwem nieleczonego stanu zapalnego może być też rak wątroby i dróg żółciowych. Jakie objawy powinny cię szczególnie zaniepokoić?
W początkowym stadium choroba przebiega zwykle bezobjawowo. Gdy jest zaawansowana, pojawiają się: pobolewania w prawym boku, pod żebrami, bóle umiejscowione pod prawą łopatką, świąd skóry nasilający się nocą, powiększenie wątroby (masz wrażenie, że tyjesz w talii), utrata wagi, nieustanne zmęczenie, senność, mdłości, gorzki smak w ustach, brak apetytu, niestrawność spowodowana zakłóceniami w transporcie żółci potrzebnej jelitom do trawienia, żółtawe zabarwienie oczu, skóry i błon śluzowych, stany podgorączkowe, dreszcze, kolka - silne bóle brzucha czy pleców wywołane niedrożnością dróg żółciowych, gorączka, zaburzenia świadomości związane z ostrym stanem zapalnym.
W zależności od rodzaju zapalenia dróg żółciowych wyróżnia się dwa typy: Pierwotne (autoimmunologiczne), związane z zaburzeniami w pracy układu odpornościowego (10 proc. wszystkich zachorowań).
Wtórne, spowodowane rozmaitymi czynnikami. Należą do nich: kamica żółciowa (kamienie dostają się z pęcherzyka do przewodów żółciowych), zapalenie trzustki, powikłania po operacji usunięcia pęcherzyka żółciowego/przeszczepie wątroby, urazy brzucha, leki powodujące wzrost ciśnienia krwi (wazopresyna - hormon zagęszczający mocz, stosowany przy nadmiernym jego wydalaniu).
Podstawowym jest USG jamy brzusznej. Niepokój powinny wzbudzić zwężone przewody żółciowe, a także obecność złogów. Lekarz rodzinny zleci ponadto analizę krwi - trzeba oznaczyć transaminazy, czyli enzymy wątrobowe, oraz bilirubinę.
W przypadku podejrzenia zapalenia dróg żółciowych konieczne będą specjalistyczne badania obrazowe (zleca je gastro-enterolog): cholangiografia MRCP i cholangiopankreatografia ECPW - oba badania wykonuje się pod kontrolą rezonansu magnetycznego, badanie krwi na poziom przeciwciał (pozwala stwierdzić, czy zapalenie dróg żółciowych ma tło autoimmunologiczne), USG (głowicę aparatu wprowadza się przez usta i przełyk), kolonoskopia - dzięki niej lekarz może stwierdzić lub wykluczyć wrzodziejące zapalenie jelita grubego (towarzyszy ono zapaleniu dróg żółciowych u 80 proc. chorych).
Jeśli lekarz rozpozna stan zapalny, należy jak najszybciej rozpocząć leczenie. Nie powinnaś zwlekać, np. z powodu obaw związanych z pandemią. Dalsze postępowanie zależy od typu choroby. W pierwotnym zapaleniu dróg żółciowych: lekarz przepisze ci leki obniżające aktywność enzymów wątrobowych oraz zmniejszające świąd skóry, może też skierować cię na zabieg poszerzenia zbyt wąskich przewodów żółciowych (mający na celu usprawnienie przepływu żółci do dwunastnicy). Zwykle zabiegi wykonuje się bez rozcinania brzucha - po podaniu narkozy chirurg wkłada do ust cewnik z narzędziami i kamerką; następnie do dróg żółciowych dostarcza się specjalne baloniki, które rozprężają się i je poszerzają.
We wtórnym zapaleniu dróg żółciowych lekarz może również zaproponować kilka opcji leczenia. Zabieg chirurgiczny - gdy przyczyną choroby są kamienie w przewodach żółciowych. Niewielkie złogi usuwa się laparoskopowo lub mniej inwazyjną metodą endoskopową (kamienie wydostaje się przez cewnik umieszczony w przełyku). Jeśli jednak złogi będą duże, przed wyjęciem zostaną rozkruszone ultradźwiękami (zabieg litotrypsji).
W przypadku kamieni usytuowanych w pęcherzyku żółciowym zostaną usunięte razem z pęcherzykiem. Pozwala to skutecznie zapobiec nawrotom stanu zapalnego. Klasyczne operacje z rozcięciem brzucha wykonywane są rzadko, w najcięższych przypadkach. Wiele osób opóźnia decyzję o zabiegu, to jednak duży błąd. Zaleganie kamieni może prowadzić do ciężkich powikłań, jak niewydolność wątroby, zatkanie się przewodu żółciowego, zapalenie otrzewnej czy zapalenie trzustki.
Antybiotyki - gdy przyczyną stanu zapalnego dróg żółciowych jest zakażenie bakteryjne. Zakażenia pasożytnicze leczy się preparatami przeciwpasożytniczymi.
Leki przeciwzapalne i rozkurczające - gdy występują uporczywe dolegliwości. Leki te stosuje się ponadto u osób z pierwotnym zapaleniem dróg żółciowych.
Jeśli dopadnie cię silny ból po prawej stronie pod żebrami, w okolicy pępka lub łopatki:
Zażyj lek rozkurczowy, albo żółciopędny, bądź po prostu przeciwbólowy. Połóż się, a do bolącego miejsca przyłóż termofor.
Odczekaj godzinę. Jeżeli nadal będziesz odczuwać silny ból, wezwij pogotowie. Jeśli ból osłabnie, po kilku godzinach weź kolejną dawkę leku rozkurczającego. Następnego dnia jedz tylko kleik, a potem lekkie posiłki bez mięsa i nabiału. Przez kilka dni pozostań na diecie warzywnej z dodatkiem kaszy jęczmiennej i ryżu (w formie papek).
Uwaga! Każdy atak kolki żółciowej powinnaś skonsultować z lekarzem!
