Nowe terapie na raka
Nie ma jednego, skutecznego leku na raka. Dzięki postępowi medycyny można z nim jednak coraz dłużej żyć. W leczeniu onkologicznym stosuje się operacje chirurgiczne, chemioterapię i radioterapię. Które z nich są refundowane przez NFZ?
Nadzieją dla pacjentów są najnowocześniejsze metody leczenia. Większość z nich wykorzystują już polscy lekarze w ramach refundacji.
Jest pierwszym i jedynym na świecie w pełni zautomatyzowanym urządzeniem do radiochirurgii - nieinwazyjnego usuwania guzów nowotworowych. Zabieg stosowany jest na świecie od ponad 13 lat. Polega na naświetlaniu guza wiązkami promieni X. Wysyłane są z różnych kierunków tak, aby zdrowe tkanki w sąsiedztwie guza pochłaniały jak najmniejszą dawkę promieni.
Technika jest niezwykle precyzyjna - działa z dokładnością do ułamków milimetra. Nie jest obciążająca dla chorego i nie wymaga znieczulenia. Nóż cybernetyczny stosuje się w guzach mózgu, płuc, wątroby, raku trzustki czy w przypadku odległych przerzutów innych nowotworów. Nóż cybernetyczny mają trzy szpitale w Polsce - w Poznaniu, Gliwicach i Wieliszewie pod Warszawą. Zbiegi są refundowane przez NFZ.
W tej terapii do zniszczenia guza nowotworowego stosuje się megawoltową energię protonową. Protony z wielką precyzją kierują się w stronę guza i niszczą wyłącznie złośliwe komórki nowotworowe. Dlatego metodę tę dość często wykorzystuje się w onkologicznym leczeniu dzieci. W Polsce terapia protonowa stosowana jest w Centrum Cyklotronowym Bronowice przy Instytucie Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie. Obecnie terapii poddawani są tam pacjenci z czerniakiem gałki ocznej. Zabieg jest refundowany przez NFZ.
Stosuje się go do leczenia guzów centralnego układu nerwowego. To bardzo precyzyjny i szybki zabieg. Trwa od 20 do 120 minut. Jest obaraczony mniejszym ryzykiem powikłań niż klasyczna operacja neurochirurgiczna. Wykorzystuje promienie kobaltowe. Daje możliwość trójwymiarowego napromieniowania zmiany nowotworowej.
W trakcie zabiegu pacjent ma zakładaną na głowę ramę stereotaktyczną. Za pomocą tomografu i rezonansu dokładnie określa się położenie guza i kieruje się na niego 200 wiązek promieniowania gamma. Taka dawka ma moc zniszczenia guza. Operacje guzów mózgu przy użyciu noża gamma wykonuje się w Katowicach. Zabieg jest refundowany przez NFZ.
Jej zadaniem jest pobudzenie układu odpornościowego do walki z rakiem. Ostatnie miesiące przyniosły kilka spektakularnych sukcesów w immunoterapii. W USA w ramach tzw. terapii przełomowej zastosowano prembolizumab, lek który jest w stanie zniszczyć guz u pacjentów z zaawansowanym czerniakiem złośliwym. Dzięki zastosowaniu tego leku limfocyty - komórki odpornościowe organizmu - zaczynają o wiele skuteczniej rozpoznawać komórki rakowe i je niszczyć.
W Polsce obecnie refundowana jest wyłącznie immunoterapia w leczeniu zaawansowanego czerniaka z wykorzystaniem cząsteczki ipilimumab. Listę ośrodków, gdzie się ją wykonuje, znajdziemy na stronie www. immuno-onkologia.pl.
Leki celowane niszczą wyłącznie złośliwe komórki nowotworowe. Klasyczna chemioterapia to skuteczna, ale toksyczna forma leczenia. Środki w niej zastosowane atakują wszystkie szybko dzielące się komórki - i te zdrowe, i te złośliwe. Inaczej jest w terapii celowanej. Lek nie wpływa na cały organizm, a jedynie na komórki, które przekształciły się w złośliwe.
Dzięki temu terapia jest bardziej skuteczna i mniej obciążająca dla pacjenta. Terapie celowane są dostępne w ramach refundacji w większości ośrodków onkologicznych w Polsce.
Metoda ta zwiększa skuteczność podawanej pacjentowi chemioterapii dzięki zastosowaniu pola magnetycznego. Jest bezpieczna i w zasadzie pozbawiona skutków ubocznych. Stosuje się ją głównie u pacjentów z nieoperacyjnymi guzami nowotworowymi zlokalizowanymi w skórze i tkance podskórnej.
Mogą to być także przerzuty innych nowotworów, powstajace w skórze lub tkance podskórnej. Celem elektrochemioterapii jest przede wszystkim poprawa jakości życia chorego, co w większości przypadków rzeczywiście się udaje. Metoda ta jest w Polsce refundowana i dostępna w większości ośrodków onkologicznych.
HIPEC, czyli dotrzewna chemioterapia perfuzyjna w hipertermii. Lek przeciwnowotworowy podawany jest przez otrzewną. Wykorzystuje się ją przy raku jajnika i jelita grubego z przerzutami do otrzewnej. Jest refundowana przez NFZ.
Nóż nano. Najczęściej wykorzystywany w leczeniu raka trzustki i prostaty. Zabiegi przy użyciu noża nano przeprowadzają ośrodki w Bydgoszczy, Warszawie, Częstochowie i Poznaniu. Niestety, nie są refundowane.
