Kilka pytań o… endometriozę

Niby każda z nas słyszała co nieco na temat endometriozy. Ale co tak naprawdę trzeba o niej wiedzieć? Na pytania odpowiada prof. dr hab. n. med. Violetta Skrzypulec-Plinta (wiecej informacji na stronie: www.jestemprzytobie.pl)

Co to jest endometrioza?

To obecność błony śluzowej macicy w miejscach, w których nie powinno jej być - najczęściej w jamie otrzewnej, jajnikach i jajowodach. Nie wiadomo, jaka jest przyczyna takiego stanu rzeczy. Istnieje teoria tzw. miesiączkowania wstecznego, czyli w trakcie krwawienia przez jajowody do jamy otrzewnowej wylewa się krew menstruacyjna, drobiny tkanki złuszczają się i dostają do brzucha. Prawdopodobnie jest to choroba, która łączy się z zaburzeniem układu immunologicznego. Endometrioza jest jedną z częstszych przyczyn hospitalizacji na oddziałach ginekologicznych i drugą, po mięśniakach macicy, przyczyną usunięcia macicy (histerektomii).

Jakie są jej objawy?

To, co powinno przede wszystkim zaniepokoić, to mocny ból podczas miesiączki oraz obfite krwawienia. Dodatkowo lekarz podczas badania może zauważyć charakterystyczne zmiany na błonie śluzowej szyjki macicy oraz pochwy, które powiększają się pod koniec cyklu trochę się obkurczają po miesiączce. Ogniska endometriozy przyjmują postać białych, czerwonych, niebieskich, brązowawych lub czarnych guzków.

Jak diagnozuje się chorobę?

Niestety endometriozy nie da się zdiagnozować poprzez żadne wskaźniki biochemiczne czy biofizyczne. Dlatego wychodzimy z założenia, że jeżeli pojawia się bardzo mocny ból podczas cyklu miesiączkowego, to być może jest to endometrioza. Należy zastosować u pacjentki pigułki antykoncepcyjne i sprawdzić, czy po ich zastosowaniu ból się zmniejsza. Jeżeli tabletki hormonalne dają tylko niewielką ulgę, to uznajemy, że pacjentka cierpi na endometriozę i należy włączyć do leczenia inne leki, tj. progestageny. Złotym standardem powinno być też wykonanie laparoskopii, która pozwala potwierdzić bądź wykluczyć chorobę dodatkowo poszerzoną o badanie histopatologiczne wycinków z ognisk. Można też wykonać badanie USG - dopochwowe lub przezbrzuszne, ale nie zawsze jest ono jednoznacznie czytelne w obrazie.

Jakie są metody leczenia?

Przyczyna endometriozy nie jest dokładnie znana, w związku z tym leczenie ma charakter objawowy i polega na podawaniu leków hormonalnych lub zastosowanie leczenia chirurgicznego. Żadna ze stosowanych metod terapii nie gwarantuje jednak 100% skuteczności. Czasami leczenie endometriozy ma charakter kombinowany, tzn. łączy się ze sobą zarówno leczenie hormonalne, jak i operację. W wielu przypadkach obserwuje się nawroty choroby, dlatego endometrioza jest uważana za trudną do wyleczenia. Czy zdiagnozowanie endometriozy oznacza dla pacjentki brak potomstwa? Bycie chorą na endometriozę nie równa się automatycznie bycie bezpłodną. Kobietom z tym rozpoznaniem trudniej zajść w ciążę niż innym, zajmuje im to trochę więcej czasu. Ale 18-24% dowiaduje się o chorobie dopiero podczas cesarskiego cięcia przy porodzie. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy endometrioza jest na tyle zaawansowana, aby spowodować uszkodzenia jednego lub więcej narządu niezbędnego do poczęcia