Gen prawdę powie

Tradycyjny wywiad lekarski i rutynowe badania coraz częściej uzupełniają specjalistyczne badania materiału genetycznego zawartego w kodzie DNA. Każdy z nas nosi swój jedyny i niepowtarzalny zestaw genów, który na skutek mutacji, najczęściej pod wpływem środowiska, ulega zmianom.

Badania zmian genetycznych dotyczą głównie występowania różnic w DNA nukleotydów. Okazuje się, że nawet przekształcenie jednego nukleotydu może wpływać na procesy metaboliczne organizmu, predyspozycje do chorób czy patologie.

Badania genetyczne są szczególnie wskazane u osób obciążonych rodzinnie występowaniem nowotworów. Wykonuje się je raz w życiu i są rodzajem drogowskazu.

Jest szybkie, proste i bezbolesne. Z błony śluzowej jamy ustnej pobierany jest wymaz, który wysyłany jest do laboratorium. Po 2-3 tygodniach pacjent otrzymuje wyniki wraz z zaleceniami lekarskimi dotyczącymi higieny życia, przyjmowania leków lub terapii. Badania dają odpowiedź na każde pytanie dotyczące budowy i kondycji organizmu.

Możesz dowiedzieć się , czy masz skłonność do otyłości, zmian miażdżycowych, depresji. Określają one także ryzyko zachorowania na choroby nowotworowe. Opisują profil hormonalny i indywidualną tolerancję organizmu na używki (alkohol, kawę, papierosy). Z badań dowiesz się, jaki jest stan twojej skóry – czy ma mocne włókna elastyczne i kolagenowe oraz czy dobrze sobie radzi z wolnymi rodnikami (czyli, jak szybko będzie się starzeć).

Ważny element życia to kondycja fizyczna, dlatego badanie genetyczne stawia precyzyjną diagnozę dotyczącą wydolności mięśniowej, a opisujący je lekarz dobiera indywidualny program aktywności. Kolejny kluczowy element to dieta i zalecenia związane z unikaniem konkretnych pokarmów. Optymalne odżywianie uwzględnia produkty, które szczególnie ci służą.

Najnowsze odkrycia naukowe sugerują, że znaczne zmiany dotyczące dotychczasowych nawyków żywieniowych i zmiana stylu życia mogą hamować aktywację genów odpowiedzialnych za choroby krążenia, cukrzycę, otyłość i niektóre nowotwory. Efekty odpowiedniej diety mogą być widoczne już po kilku miesiącach stosowania. Obserwacje z wielu lat zdają się potwierdzać tezę, że nie zawsze winne są geny.

Epidemia nadwagi i otyłości ma zaledwie 30 lat, podobnie 150-proc. wzrost zachorowalności na cukrzycę. Choroby układu krążenia pojawiły się masowo dopiero po II Wojnie Światowej. Natomiast ryzyko zachorowania na raka piersi, jelita grubego czy prostaty wzrasta nawet kilkakrotnie u Azjatów, którzy przeprowadzają się do USA.

Tymczasem, jak pokazuje historia ewolucji, zmiany w ludzkim genomie potrzebują setek tysięcy lat... Takie badania kosztują około 3 tysiące zł. Na stronie www.genetyka. com znajdziesz listę ośrodków, w których część z nich można jednak wykonać bezpłatnie.

dr n. med. Justyna Klimkiewicz

Świat i Ludzie 46/2011