Dlaczego Wielki Post trwa dłużej niż 40 dni? Odpowiedź zaskoczy wiernych
Wielki Post jest okresem przygotowania do Świąt Wielkanocnych, najważniejszego wydarzenia w chrześcijaństwie, które upamiętnia zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Tradycyjnie okres ten obejmuje post, modlitwę, pokutę i jałmużnę, pomagając wiernym przygotować się duchowo na obchody Wielkanocy. Kiedy rozpocznie się tegoroczny Wielki Post?
Wielki Post Anno Domini 2024 rozpocznie się w Środę Popielcową 14 lutego i będzie trwał aż do Wielkiego Czwartku, który w tym roku wypada 28 marca. Potrwa więc 43 dni. Wtedy katolicy rozpoczną obchody Triduum Paschalnego Męki, Śmierci i Zmartwychwstania Chrystusa. Kolejną ważną datą będzie 24 marca, w tym bowiem dniu przypadnie w tym roku Niedziela Palmowa, obchodzona na pamiątkę uroczystego wjazdu Jezusa do Jerozolimy.
Wielkanoc należy do świąt ruchomych, a datę rozpoczęcia Wielkiego Postu wyznacza się na 40 dni przed Niedzielą Zmartwychwstania, która przypada w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni Księżyca. W tym roku jest to 31 marca, 1 kwietnia zaś będziemy obchodzić Poniedziałek Wielkanocny.
Przeczytaj też: Niedziela Palmowa to jedno z najważniejszych świąt katolickich. Sprawdź, skąd się wzięło i jakie ma znaczenie
Zgodnie z prawem kanonicznym Kościoła katolickiego obowiązującym do 1983 roku Wielki Post trwał 40 dni - do Wielkiej Soboty. Licząc dni od Popielca do Wielkiej Soboty włącznie, łatwo zauważyć, że jest ich naprawdę 46, jednak do postu nie wlicza się przypadających w tym okresie 6 niedziel. Obecnie Kodeks prawa kanonicznego nie precyzuje dnia zakończenia Wielkiego Postu, ale umownie ten okres kończy się mszą wieczerzy Pańskiej.
Liczba 40 ma więc znaczenie raczej symboliczne, niż praktyczne — w Biblii liczba ta często pojawia się w kontekście oczyszczenia, przygotowania i przemiany. Mojżesz spędził 40 dni na górze Synaj, otrzymując Prawo, a Jezus spędził 40 dni na pustyni, przygotowując się do swojej publicznej działalności i będąc kuszonym przez diabła.
Symboliczny czas trwania Wielkiego Postu nie jest więc przypadkowy — nawiązuje do wydarzeń biblijnych, a dla wiernych jest okresem duchowego przygotowania i oczyszczenia, czasem refleksji, samodyscypliny i odnowy duchowej. Przez post i inne formy wyrzeczenia, wierni starają się uwolnić od wszystkiego, co odciąga ich od Boga i odnowić swoje zaangażowanie w życie chrześcijańskie.
Przeczytaj też: Ostatnie dni Wielkiego Postu. Co wierni muszą wiedzieć o Triduum Paschalnym?
W Wielkim Poście trzeba pościć, to jasne, ale nie każdy dzień w tym wyjątkowym okresie nakłada na wiernych te same ograniczenia. Post ścisły, inaczej ilościowy obowiązuje jedynie w Środę Popielcową i Wielki Piątek — można wtedy spożyć tylko trzy posiłki w ciągu dnia — dwa lekkie i jeden do syta. Nie powinny to być jednak dania mięsne. Post ilościowy nie obowiązuje osób do 18 roku życia i tych powyżej 60 roku życia. Wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych natomiast, czyli post jakościowy, obowiązuje wszystkich wiernych, którzy ukończyli 14 lat w każdy piątek przypadający w okresie Wielkiego Postu.
Kościół w swoim nauczaniu zaleca, aby Wielki Post był czasem nawrócenia, dlatego też jako pomoc w realizacji tego celu proponuje modlitwę, post i jałmużnę. Czterdzieści dni przed Niedzielą Zmartwychwstania to czas skupienia na modlitwie, refleksji i pokucie. Tradycyjnie zaleca się ograniczenie aktywności, które mogą odciągać uwagę od tych praktyk, takich jak huczne imprezy, nadmierne oglądanie telewizji czy inne rozpraszające rozrywki. Zachęca się do zwiększenia uczestnictwa w życiu kościelnym, jak udział w mszy, Drodze Krzyżowej, nabożeństwach pasyjnych, czy dodatkowej modlitwie osobistej.
Wielki Post to również czas, aby skupić się na pomocy potrzebującym. Wierni są zachęcani do jałmużny, czyli ofiarowania pomocy finansowej, materialnej lub wolontariatu dla osób w potrzebie.
