Tatarskim szlakiem
Niegdyś siali postrach w Europie, potem zaciągali się do polsko-litewskiego wojska, by w końcu wrosnąć w wielokulturową Rzeczpospolitą Obojga Narodów.
Tatarzy po upadku Złotej Ordy zaczęli osiedlać się od XIV w. na Litwie. Z czasem, od historycznego tatarskiego określenia tego kraju, zaczęto ich nazywać Lipkami. W miarę unifikowania się Rzeczpospolitej Obojga Narodów Tatarzy zaczęli zamieszkiwać także ziemie polskie, by w końcu z nadania Jana III Sobieskiego zamieszkać na Podlasiu.
Stworzyli tam niepowtarzalną enklawę T kulturową, mogąc swobodnie wyznawać islam i pielęgnować swoje tradycje, pozostawszy pełnoprawnymi i lojalnymi obywatelami Rzeczpospolitej. Dali temu wyraz wielokrotnie, biorąc udział w wojnach, m.in. ze swymi pobratymcami z Chanatu Krymskiego, których uważali za wrogów przybranej ojczyzny.
Dziś żyje ok. 5 tysięcy polskich Tatarów, a ich kulturową odmienność możemy podziwiać na podlaskim Szlaku Tatarskim.
Tropem osadnictwa
Na trasie znajdziemy m.in. przepiękne, choć wyglądające skromnie, meczety - najstarszy w Kruszynianach oraz nieco nowszy w Bohonikach. Wokół tych świątyń znajdują się dawne mizary, czyli tatarskie cmentarze z charakterystycznymi tablicowymi nagrobkami z inskrypcjami w językach polskim, arabskim i rosyjskim. Warto również zwiedzić muzea w Białymstoku i Sokółce, by podziwiać wiele eksponatów związanych z osadnictwem tatarskim.
A kto chce zapoznać się z tradycjami Lipków na żywo i poznać smak ich potraw, nie może ominąć organizowanych w wakacje tatarskiego święta pługa Sabantuj w Kruszynianach oraz Festiwalu Kultury Tatarskiej Białymstoku.
WBS
