Niezbędne badania w ciąży – o niczym już nie zapomnisz!

Każda przyszła mama powinna wiedzieć, że na badania należy zgłosić się już w pierwszym trymestrze. Aby dokładnie monitorować przebieg ciąży, konieczne jest bowiem zebranie ogólnych danych na temat stanu zdrowia ciężarnej, na przykład jej wzrostu, masy ciała, ciśnienia tętniczego, ewentualnego ryzyka ciążowego. Do 10. tygodnia ciąży, najlepiej między 7. a 8. tygodniem, należy również poddać się następującym badaniom z poniższej listy:

• oznaczenie grupy krwi oraz czynnika Rh,
• oznaczenie przeciwciał odpornościowych,
• morfologia krwi,
• ogólne badanie moczu,
• badanie poziomu glukozy na czczo,
• badanie w kierunku kiły (VDRL),
• badania w kierunku HIV i HCV, może być konieczne także badanie w kierunku toksoplazmozy (przeciwciała IgG i IgM) oraz różyczki,
• badanie TSH(1,2)

Obowiązkowe badania w ciąży to podstawa, jednak oprócz tego warto zgłosić się na badania zalecane. Przede wszystkim istotna jest konsultacja stomatologiczna, gdyż stan zdrowia jamy ustnej może mieć wpływ na przebieg ciąży i zdrowie dziecka, co potwierdzają badania.(3)

Między 11. a 14. tygodniem ciąży należy także zgłosić się na pierwsze badanie USG.(1)

Do 14. tygodnia ciąży specjaliści zalecają poddanie stanu zdrowia ciężarnej ogólnej kontroli (ciśnienie krwi, masa ciała) oraz, co ważne, na tym etapie oceniane jest również ryzyko i nasilenie objawów depresji.(2)

Drugi trymestr to okres, w którego trakcie wykonywanych jest troszkę mniej badań niż w pierwszym, wiele jednak zależy od tego, jak przebiega ciąża i czy w jej trakcie u przyszłej mamy nie pojawiły się jakieś komplikacje zdrowotne. Oczywiście nawet w sytuacji, gdy zdrowie i dobre samopoczucie dopisują, trzeba zgłosić się na podstawowe badania, które pomogą ustalić, czy wszystko jest w porządku oraz podjąć decyzje co do dalszego sposobu postępowania.

Kalendarz badań na tym etapie przedstawia się następująco:

• między 15. a 20. tygodniem ciąży wskazane są badania podmiotowe i przedmiotowe, ciśnienia krwi, masy ciała, a ponadto ciężarna musi zgłosić się na morfologię krwi i badanie ogólne moczu,
• między 18. a 22. tygodniem ciąży należy wykonać USG,
• między 21. a 26. tygodniem ciąży przyszła mama powinna ponownie poddać się badaniu podmiotowemu i przedmiotowemu, badaniu ciśnienia, masy ciała, ocenie ryzyka ciążowego, badana jest także czynność serca płodu, ponadto stężenie glukozy we krwi, badanie ogólne moczu, przeciwciała anty-D u kobiet z Rh (-), opcjonalnie badanie w kierunku toksoplazmozy (u ciężarnych z ujemnym wynikiem w 1. trymestrze).(2)
  

 Kiedy poród zbliża się wielkimi krokami, przyszła mama musi zgłosić się na wiele badań, które pozwolą lepiej przygotować ją na wielki dzień, jakim będzie przyjście na świat maleństwa. Przede wszystkim konieczne są regularne badania podmiotowe i przedmiotowe, pomiary ciśnienia, masy ciała, czynności serca płodu, ryzyka ciążowego i ewentualnie inne, oceniające ogólny stan zdrowia mamy i przebieg ciąży. Ponadto badania w ciąży obejmują testy diagnostyczne i konsultacje:

• między 27. a 32. tygodniem ciąży należy zgłosić się na: morfologię krwi, badane ogólne moczu, badanie przeciwciał anty-D u kobiet z Rh (-), USG, jeśli są wskazania - podanie immunoglobuliny anty-D,
• między 33. a 37. tygodniem ciąży należy wykonać: morfologię krwi, badanie ogólne moczu, badania antygenu HBs, badanie w kierunku HIV, posiew z pochwy oraz odbytu w kierunku paciorkowców B-hemolizujących,
• badanie VDRL, HCV (jeżeli u ciężarnej występuje zwiększone ryzyko),
• w 38/39. tygodniu ciąży należy powtórzyć morfologię krwi i badanie ogólne moczu,
• niezwłocznie po 40. tygodniu ciężarna musi zgłosić się na KTG i USG.(2)

 Dokładny profil i częstotliwość badań są kwestią indywidualną, jednak u większości przyszłych mam powyższy kalendarz jest standardem. Oczywiście dokładnych instrukcji na ten temat powinien udzielić ci lekarz. 

Bibliografia:

1. Skrzypulec-Plinta V. Badania obowiązkowe i zalecenia u kobiet w ciąży. https://www.mp.pl/pacjent/ciaza/lista/77788,badania-obowiazkowe-i-zalecenia-u-kobiet-w-ciazy Data dostępu: 19.04.2020.

2. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 sierpnia 2018 w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej. Dziennik Ustaw RP, poz. 1756.

3.Kobylińska A. i wsp. Opieka stomatologiczna w czasie ciąży w Polsce. Postnatalne badanie ankietowe. Nowa Stomatologia 1/2018, s. 18-24.