Paradontoza to poważna choroba przyzębia. Rozwija się stopniowo. Jeśli nie dbamy właściwie o higienę jamy ustnej, z nieusuniętych resztek jedzenia, śliny i bakterii tworzy się na zębach osad, który stopniowo twardnieje. Zamienia się w kamień przylegający do zębów, ale też przedostający się pod dziąsła.
Kamień je uciska i nieustannie drażni, wywołując ich stan zapalny. Wtedy dziąsła krwawią, bolą - początkowo w trakcie mycia zębów, a później podczas gryzienia nawet niezbyt twardych pokarmów. Dziąsła stają się zaczerwienione, opuchnięte. Z czasem niewyleczony stan zapalny przenosi się z dziąseł na przylegające do nich kości. Wtedy choroba postępuje, zęby zaczynają się chwiać i wypadać (to już zaawansowana paradontoza).
Kiedy dziąsła krwawią i są opuchnięte, często przestajemy myć zęby, żeby uniknąć bólu.
Szczotkowanie zębów jest konieczne, nawet gdy dziąsła krwawią i bolą, musimy to robić co najmniej dwa razy dziennie, rano i wieczorem. Unikanie mycia zębów w takiej sytuacji to błąd, bo brak higieny pogłębia stan zapalny. Przed szczotkowaniem najlepiej oczyścić przestrzenie między zębami z resztek jedzenia - służy do tego nić dentystyczna. Przesuwamy ją delikatnie wzdłuż krawędzi zęba (nie przyciskamy do dziąsła).
Nici mają różną grubość. Do zębów położonych bardzo blisko siebie najlepiej używać nitki cieńszej, płaskiej. Powlekana woskiem nie będzie dodatkowo raniła dziąseł. Po nitkowaniu zaczynamy szczotkowanie, które powinno trwać około 3 minuty. Myjemy górne i dolne zęby z tyłu, z przodu, ich zewnętrzną i wewnętrzną stronę. Szczególnie dokładnie należy czyścić miejsca na granicy dziąseł i zębów.
Szczotkujemy zęby ruchami wymiatającymi, tzn. od dziąseł w kierunku szczytu zęba, i okrężnymi - od dziąsła do korony zęba. Nie należy dociskać mocno szczoteczki do zębów. Na koniec czyszczenia dobrze jest delikatnie wymasować dziąsła szczoteczką. Powinna mieć miękkie lub średnio miękkie włosie (sensitiv, medium). Twarde będzie drażnić dziąsła.
Kiedy mamy podrażnione, bolące dziąsła, wybierzmy taką pastę, która pomoże zahamować krwawienie.
Pasta do zębów powinna zawierać dobraną kompozycję soli mineralnych, olejków eterycznych czy wyciągów ziołowych o właściwościach przeciwzapalnych, łagodzących, bakteriobójczych i wzmacniających. Do takich ziół należą rumianek, szałwia, mirra, jeżówka, anyż, dziurawiec, mięta pieprzowa, eukaliptus, kora dębu.
Inne składniki, których należy szukać w paście, to mleczan glinu czy chlorheksydyna. Mleczan glinu zmniejsza krwawienie dziąseł, przyspiesza ich gojenie, działa przeciwzapalnie i znieczulająco. Chlorheksydyna natomiast niszczy bakterie odpowiedzialne za powstawanie płytki nazębnej.
Past zawierających chlorheksydynę nie należy jednak używać stale. Możemy je stosować leczniczo do dwóch tygodni. W nadmiarze może ona powodować przebarwienia zębów, języka lub zaburzenia smaku.
Płyn do higieny jamy ustnej, którego powinniśmy używać po umyciu zębów, usunie resztki pokarmów z miejsc, do których nie dotrze szczoteczka. Płyn redukuje płytkę nazębną, zmniejsza ilość bakterii i regeneruje podrażnione dziąsła. Kiedy krwawią, wybierajmy płyny bez alkoholu lub z małą jego zawartością.
W aptece możemy kupić gotowe ziołowe płukanki, które pomagają wyleczyć dziąsła.
Płukanki z apteki
Są na bazie jednego ziela, np. rumianku (Azulan) lub zawierające wyciągi z kilku ziół, np. szałwii, dębu, tymianku, arniki, perzu itp. Zazwyczaj wystarczy rozcieńczyć 10 ml płynu z przegotowaną, ostudzoną wodą i płukać buzię kilka razy dziennie.
Domowe napary
Możemy przygotować napar ziołowy, np. z szałwii rumianku czy nagietka. Po przestudzeniu możemy płukać nimi dziąsła lub posmarować je patyczkiem higienicznym.
Żele stomatologiczne
Łagodzą stan zapalny i przyspieszają gojenie dziąseł. Mogą zawierać, np. wyciąg z borowiny, wyciąg z tarczycy bajkalskiej, salicylan choliny czy chlorek cetalkonium. Takie żele najlepiej delikatnie wmasowywać w dziąsła opuszką czystego palca lub gumową nasadką na szczoteczkę do zębów. Po nałożeniu żelu należy przez 30 minut powstrzymać się od picia i jedzenia.
Kiedy dziąsła krwawią z powodu odkładającego się kamienia, trzeba go usunąć z zębów i spod dziąseł.
Taki zabieg to scaling. Może go przeprowadzić tylko stomatolog. Zwykle do usuwania kamienia wykorzystywane są ultradźwięki, czyli fale o wysokiej częstotliwości. Dentysta przykłada do zębów głowicę urządzenia wytwarzającego ultradźwięki. Pod ich wpływem kamień kruszy się i odpryskuje nawet z trudno dostępnych miejsc, przestrzeni między zębami.
Na scaling należy się zgłaszać co 6-12 miesięcy, czasem potrzebny jest częściej. W ramach NFZ zabieg można wykonać bezpłatnie raz w roku. Prywatnie kosztuje 80-120 zł.
Gdy dziąsła krwawią, lepiej unikać jedzenia twardych produktów. Mogą mechanicznie drażnić dziąsła. Jednak gdy wyleczymy stan zapalny, na co dzień warto jeść surowe chrupiące, twarde owoce i warzywa, np. marchewkę, jabłka, rzodkiewki. Pomagają w oczyszczaniu zębów, rozbijają gromadzące się złogi kamienia. Ich chrupanie i dłuższe żucie pobudza także krążenie krwi w dziąsłach, dzięki czemu tkanki przyzębia są lepiej odżywione.
Przy tendencji do krwawienia dziąseł trzeba zwrócić uwagę na to, by w diecie nie zabrakło warzyw i owoców bogatych w witaminę C, która uszczelnia naczynia krwionośne. Dużo jej zawierają czarne porzeczki, jagody, truskawki, kiwi i czerwona papryka, kapusta, pomidory. Najlepiej jeść je surowe, świeże, ale też mrożone. Gotowanie i pieczenie warzyw i owoców niszczy witaminę C.
Więcej porad:
Gładkie stopy bez tarki. Prosty krem za mniej niż złotówkę!
Skórka od banana wybieli zęby lepiej niż najdroższa pasta
Jak dbać o storczyki, aby kwitły przez wiele lat?
