Czy coś czyha w moich genach?

Wiadomo, że osoby obciążone wadliwymi genami są bardziej narażone na zachorowanie na niektóre schorzenia, w tym nowotwory złośliwe piersi, jajnika, jelita grubego, tarczycy, prostaty. Np. mutacja (czyli zmiana) w obrębie genu BRCA1 zwiększa ryzyko zachorowania na raka piersi i raka jajnika.

Ale nie każdy nosiciel uszkodzonego genu zachoruje na raka. Dziedziczy się jedynie predyspozycje (skłonności) do zachorowania, a nie samą chorobę!

Druga ważna rzecz - nawet jeśli w twojej rodzinie nie było przypadków raka, nie znaczy to, że jesteś zupełnie bezpieczna. Mutacja (zmiana) genu zwiększająca ryzyko zachorowania na raka może się pojawić także  u osób nieobciążonych rodzinnie.

Co zrobić, by zmniejszyć ryzyko zachorowania? Naprawdę bardzo wiele zależy od nas samych. Dzięki zmianie nawyków, stylu życia można zmniejszyć ryzyko aż o 70 proc. Oto najważniejsze założenia programu profilaktyki nowotworów:

1. Rzuć palenie i ogranicz picie alkoholu. 

2. Dbaj, by nie mieć nadwagi, szczególnie groźna jest tzw. otyłość brzuszna.

3. Zdrowo się odżywiaj, jedz więcej produktów pełnoziarnistych, roślin strączkowych, warzyw i owoców, nasion, orzechów, mniej mięsa, ogranicz cukier, słodzone napoje gazowane i tłuszcze zwierzęce oraz trans.

4. Pamiętaj o aktywności fizycznej (systematycznej!).

5. Chroń się przed promieniami UV, używaj filtrów.

6. Zaszczep się przeciw WZW typu B oraz HPV.

7. Regularnie wykonuj cytologię, mammografię, kolonoskopię. Pomogą wcześnie wykryć zmiany.

Badania genetyczne. Osoby, które są w grupie ryzyka, czyli których wielu bliskich (np. mama, ciotka, babcia, siostra, brat, ojciec) chorowało na raka (i to w młodym wieku), mogą zbadać geny bezpłatnie, korzystając z ministerialnego Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych. Obejmuje on m.in. "opiekę nad rodzinami wysokiego, dziedzicznie uwarunkowanego ryzyka zachorowania na nowotwory złośliwe". Jeśli nie jesteś w grupie ryzyka, a chcesz zbadać genetyczne predyspozycje do zachorowania na raka, możesz wykonać polski test na raka dostępny na stronie www. badamygeny.pl.