Reklama
Rozwiń firmę

​Wynalazcy i designerzy - chrońcie swoje dzieła

Ochrona praw do innowacji to bardzo ważny element świata wynalazców i ludzi kreatywnych. Wkładając dużo pracy, wiedzy i energii w opracowanie jakiegoś nowatorskiego rozwiązania, masz prawo oczekiwać, że będzie ono przypisane tobie, a inni nie będą mogli z niego dowolnie korzystać.

Wiedza i pomysły to w końcu też pieniądz. Dlatego warto chronić swoje prawa do własnych wynalazków. Fundusze Europejskie pomagają w sfinansowaniu kosztów związanych z uzyskaniem takiej ochrony.

Jesteś autorem i masz prawo do swojej własności

Pisarz publikujący powieść, muzyk wydający płytę albo artysta malujący obraz ma prawa autorskie do swojego dzieła. Dla większości osób jest to oczywiste. A co w sytuacji, kiedy opracowujesz nową metodę leczenia? Albo tworzysz nowy design samochodu? Warto zadbać o to, żeby nikt inny nie przypisał sobie twojego pomysłu i nie zaczął czerpać z niego zysków. To właśnie w dużym uproszczeniu możemy nazwać ochroną własności intelektualnej. Wynalazca, badacz, designer ma prawo do bycia autorem swojego "dzieła" - nowatorskiego produktu, wyników badań, wzoru designerskiego.

Reklama

Będąc autorem wynalazku, możesz uzyskać patent. To najczęściej stosowana forma ochrony własności intelektualnej. Czemu ona służy? Po pierwsze zapisaniu tego, że autorem i właścicielem wynalazku "x" jest pan/pani "y". Po drugie określeniu, że autor i właściciel jest jedynym uprawnionym do dysponowania swoim wynalazkiem oraz czerpania z tego zysków. W praktyce oznacza to, że właściciel może zdecydować o nieujawnianiu nikomu szczegółów dotyczących swojego pomysłu i samodzielnie go realizować, np. produkować napój gazowany w oparciu o sobie tylko znaną recepturę. Może jednak także podjąć decyzję o udzieleniu licencji innym podmiotom (za odpowiednią opłatą), np. udostępnić wymyślony przez siebie mechanizm sterowania pojazdami bezzałogowymi kilku firmom, które produkują drony.

O patentowaniu wynalazku opowiada Jolanta Powierska-Czarny, dyrektor Instytutu Genetyki Sądowej z Bydgoszczy:

- Instytut Genetyki Sądowej jest twórcą wielu nowoczesnych rozwiązań w technologii analiz genetycznych. Jednak w tej branży rzadko następuje patentowalność wyników - mówi. - Obecnie jesteśmy twórcą jednego patentu i jednego wzoru przemysłowego o zasięgu europejskim, które są w trakcie uzyskiwania. Patent dotyczy innowacyjnej metody analiz sekwencji DNA, a europejski wzór przemysłowy nowego rodzaju taśmy do zbierania śladów w genetyce sądowej.

Podkreśla zalety z posiadania opatentowanych wynalazków: "Ochrona patentowa w naszej dziedzinie nie jest bezwzględnie konieczna. Jest jednak często wymagana jako rezultat projektów unijnych i te warunki staramy się zachować. Ponadto w naszej firmie patenty, wzory przemysłowe czy znaki towarowe są niezbędne do pokazania prestiżu innowacyjnego firmy i jej poziomu rozwoju w najwyższym stopniu. Jest to też wartość dodana dla naszych kontrahentów z zakresu sądownictwa, prokuratury czy policji oraz partnerów".

Podobnie jest z ochroną tzw. wzorów przemysłowych. To pojęcie koncentruje się na designie. Jeśli stworzysz nowy wzór mebli - nowoczesny pod kątem wyglądu i funkcjonalności, to możesz zabezpieczyć swoje prawo do niego, rejestrując go jako wzór przemysłowy. Dzięki temu inna firma meblarska nie będzie mogła produkować dokładnie takich samych mebli jak twoja - chyba że udzielisz jej odpowiedniej licencji. Jednocześnie prestiż twojej firmy na pewno wzrośnie.

Zabezpieczenie swoich praw kosztuje

Uzyskanie ochrony praw do własności intelektualnej wiąże się z różnymi kosztami. Musisz np. sprawdzić, czy na pewno nikt wcześniej nie wpadł już na taki pomysł, jak ty. Starając się o patent, potrzebujesz w tym celu przeprowadzić tzw. badanie czystości patentowej - czyli przeszukać różne bazy patentów, aby upewnić się, że nikt nie zarejestrował wcześniej podobnego rozwiązania. Nie jest to łatwe zadanie i dlatego wiele osób i firm decyduje się na wsparcie specjalistów. Poza tym kosztowne jest także postępowanie przed organami, które odpowiadają za rejestrację patentów czy wzorów przemysłowych. Trzeba np. opłacić rzecznika patentowego, który przygotowuje opinie na temat rozwiązania, które zgłaszasz. Do tego wszystkiego - jeśli chcesz, aby ochrona twojego dzieła wyszła poza granice Polski - dochodzą np. koszty tłumaczenia przysięgłego różnych dokumentów.

Jolanta Powierska-Czarny z Instytutu Genetyki sądowej także wspomina o kosztach całego procesu. - Koszty są dość wysokie i trudne do przewidzenia. Rzecznicy patentowi szczegółowo wyjaśniają kwestie kosztorysów, jednak ostatecznie opłaty wynikają z procedury, jaką wskaże dany Urząd Patentowy. Średnio na patent europejski wydać należy około 20 - 30 tys. zł a w zgłoszeniu międzynarodowym może być to nawet 200 tys. zł.

Ta długa lista kosztów, o których przed chwilą czytałaś, nie miała na celu zniechęcić się do starania się o ochronę swoich praw. Jej celem było pokazanie ci, jakie koszty możesz sfinansować, starając się o dotację na uzyskanie ochrony własności intelektualnej.

Fundusze unijne pomagają

Takie dotacje znajdziesz w Programie Inteligentny Rozwój, a ich przyznawaniem zajmuje się Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP). Aby starać się o dofinansowanie, musisz mieć swoją firmę (albo własną działalność gospodarczą) i gotowe rozwiązanie, które chciałabyś opatentować. Wnioskowana przez ciebie kwota dotacji powinna mieścić się między 10 tys., a 1 mln zł. Możesz uzyskać dofinansowanie w wysokości 50 proc. poniesionych kosztów.

Pamiętaj, że wszystkie wydatki musisz uzasadnić, a potem udokumentować. Patent (albo inna forma własności intelektualnej), który chcesz uzyskać, może dotyczyć wynalazku, którego jesteś autorem, albo do którego masz prawo (np. kupiłaś go od autora). Wsparcie może być udzielone na przeprowadzenie procesu uzyskania ochrony prawa własności przemysłowej w trybie krajowym, regionalnym, unijnym lub międzynarodowym, z wyłączeniem zgłoszenia do Urzędu Patentowego RP w celu uzyskania ochrony wyłącznie na terytorium Polski i jej realizacji".

Ze środków POIR na uzyskanie patentu skorzystał także Instytut Genetyki Sądowej:

Ty także możesz złożyć elektroniczny wniosek o dofinansowanie do Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości. Masz jeszcze na to sporo czasu - konkurs ogłoszony przez PARP w 2017 roku trwa aż do 28 grudnia. O szczegóły możesz pytać w Punktach Informacyjnych Funduszy Europejskich oraz w Informatorium PARP.

 

INTERIA
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Strona główna INTERIA.PL
Polecamy